زرشک، ترش اما مقوي

زرشک گياهي است درختچه اي و خاردار که به طور معمول ارتفاع 1 تا 3 متر دارد، ولي درشرايط مطلوب مي تواند از اين مقدار نيز مرتفع تر شود. گل هاي اين گياه در ارديبهشت و خرداد ماه به وضع مجتمع خوشه اي به رنگ زرد زيبا، به صورت زياد، آويخته از درختچه است.
استفاده از قسمت هاي مختلف زرشک از جمله ريشه، پوست ريشه وساقه، برگ، گل و ميوه از قرون وسطي معمول بوده است. سرخ پوستان ميوه آن را جهت درمان کمبود ويتامين c مصرف مي کرده اند. همچنين در قديم از جوشانده گياه جهت رفع سرفه، مشکلات روده اي - معدي واکنه استفاده مي شده است. در چند دهه گذشته حداقل بيش از 36 استفاده درماني از گل اين گياه از جمله در فشار خون، وبا، تب، نقرس، مشکلات صفرا، اسهال، روماتيسم، مشکلات هضم (سوء هاضمه)، بيماري هاي پوستي و سرطان مي شده است. تحقيقات جديد، ارتباط مواد موجود در ريشه وپوست گياه را در رابطه با آثار مختلف آن بررسي و تأييد کرده اند.
تجزيه و شناسايي مواد موجود در ريشه و پوست گياه نشان داده است که اين قسمت هاي گياه حاوي آلکالوئيدهاي مهمي بوده که مهم ترين آنها BERBERINE و مشتقات آن هستند که اکثر آثار دارويي اين گياه به آنها ارتباط دارد.
ترکيبات موجود در اندام هاي زرشک داراي خواص ديگري از جمله باکتري، ضد قارچ، ضد التهاب و ورم، ضد اکسيدان مي باشند. که به همين دليل داروهاي تهيه شده از پوست ريشه وساقه، و ريشه گياه زرشک در مداواي آکنه، اگزما و عفونت هاي حاصل از قارچ کانديدا مورد مصرف هستند. امروزه صنايع داروسازي، اين الکالوئيدها را از قسمت هاي مذکور جدا و خالص و به اشکال مختلف دارويي تبديل کرده اند که در بازار دارويي جهان وجود دارند.
ميوه گياه حاوي مقدار زيادي ويتامين C، قندهاي مختلف و پکتين است که مقادير بسياري از آن در جهان به صورت مربا، ژل و عصاره هاي مختلف درمي آيد که طرفداران زيادي دارد. قسمت ديگري از ميوه به طور مستقيم در تغذيه مورد مصرف است. در بعضي از منابع، از خواص صفرا آور ميوه هاي زرشک نام برده شده که از قديم نيز مورد استفاده بوده است.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100